4 Eylül 2012 Salı

Rumence Dili Üzerine-On Romanian Language

romania_grunge_flag_by_syndikata_np-d5l7zul
Rumence (Rumence: Română), Romanya‘nın resmî dilidir ve Roman dillerin doğu koluna mensuptur. Çoğu Romanya ve Moldova’da yaşayan 28 milyon kişi tarafından konuşulur. Moldova‘nın resmî dili Moldovaca da Rumence ile aynı olmasına rağmen, ülke yasaları kapsamında ülkenin resmî dili Moldovaca olarak yer almaktadır.
Rumen Alfabesi
  • Rumen alfabesi şu harflerden oluşur: a ă â b c d e f g h î i j k l m n o p r s ș t ț u v y x z
  • Rumen alfabesinde farkettiğiniz gibi:
    • normal a dışında üzerine iki ayrı tür şapka konulan iki a daha bulunur.
    • ç bulunmaz.
    • ğ bulunmaz.
    • ı harfi üzerinde şapka ile kullanılır.
    • ö bulunmaz.
    • Türk alfabesinde olduğu gibi ş bulunur.
    • t dışında ț harfi (t altında virgül) bulunur.
    • ü bulunmaz.
    • y bulunmaz.
    • İngiliz alfabesinde olduğu gibi x bulunur.
    • İngiliz alfabesinde bulunan q ve w Rumen alfabesinde bulunmaz.
  • Rumen harflerinin seslendirilişi: (burada belirtilmeyen harfler Türkçede olduğu gibi seslendirilir)
    • â î harflerinin sesleri aynıdır sadece gramer kuralı olarak î sadece kelime başında bulunabilir. Bu harflerin sesi Türkçedeki ı ile aynıdır. ă ise ı ya benzer fakat bu sesi biz Türkçede kullanmıyoruz. (Bu ses İngilizcedeki the kelimesinde kullanılan ı ya benziyor)
    • c harfi Türkçedeki k gibi okunur. Zaten Rumencede k harfi sadece kg için kullanılır.
    • Türkçedeki c sesi, gea=ca, ge=ce, gi=ci, gio=co şeklinde g harfine e veya i eklenerek kullanılır. Türkçedeki g sesi ise gh ile elde edilir, ghe=ge gibi.
    • Rumencede Türkçedeki ç harfi olmamasına rağmen ç sesi vardır. cea=ça, ce=çe, ci=çi, cio=ço olarak okunur.
    • ț harfi Türkçedeki tz olarak okunur. Örneğin, țigan=çingene tzigan olarak okunur.
Evet = Da
Hayır = Nu
Affedersiniz  = İertați-mă (yertatsimı)
Teşekkür ederim = Mulțumesc ( Multsumesk)
Çok teşekkür ederim = Mulțumesc mult (multsumesk mult)
Bir şey değil = Cu placere (kuplaçere)
Özur dilerim =  îmi cer scuze
Lütfen! = Fiți bun! (fitsi bun)
Pekâlâ = De acord ( de akord )
Beyefendi = Domnule ( domnule)
Bayan(evli) = doamnă ( Doamna )
Bayan(kız) = Domnişoara ( domnişoara)
Allahaısmarladık =  La revedere ( la revedere )
Güle güle = Cu bine! ( Ku bine )
Bu nedir? = Ce este aceasta? ( Çe este açeasta )
Nerededir ? = Unde este … ? ( unde este )
Doğru mu? = este adevărat? ( este adevırat )
İstasyona lütfen. = La gară, vă rog. (Gideceğiniz yerin adının başına ‘’la’’ ekleyerek söylüyorsunuz)
Dil bilme, Söyleneni Anlama
Rumence konuşur musunuz? = Vorbiți Româneşte? ( vorbitsi romıneşte)
Evet, konuşurum.= Da vorbesc ( Da, Vorbesk)
Hayır, Rumence konuşamam. = Nu pot sa vorbesc ( Nu, nu vorbesk Romıneşte )
Rumenceyi biraz konuşurum = Vorbesc puțin Româneşte. ( vorbesk putsin romıneşte )
Rumenceyi anlayabilirim  fakat konuşamam = înțeleg Româneşte, dar nu pot vorbi ( ıntseleg romuneşte, dar nu pot vorbi )
Anlıyor musunuz? = înțelegeți ( ıntselecetsi )
Her şeyi anlıyorum = înțeleg totul ( ıntseleg totul )
Anlamadım =  Nu am înțeles ( nu am ıntseles )
Selamlaşma
Günaydın = Bună dimineața ( bunı dimineatsa )
Tünaydın = Bună ziua ( buna ziua )
Merhaba = Salut
İyi akşamlar = Bună Seara ( buna seara )
İyi geceler = Noapte buna. ( Noapte bunı )
Çok iyiyim = Foarte bine
İyiyim = bine
Kötü = Rau
Kendiniz Hakkında
Adım Doğancan = Numele meu este Doğancan ( numele meu este Doğancan )
Türk’üm = Sunt  Turc ( Sınt turk )
Çanakkale’liyim. = Sunt din Çanakkale ( sunt din Çanakkale )
Adınız Nedir = Cum Te cheama
Nerelisiniz ? = De Unde Sunteți ( de unde suntetz)
Kaç Yaşındasın ?  = Cati Ani Aveti ? ( kat ani avetz)
Neden ? = De ce ? (de çe)
Nasıl ? = Cum ? (kum)
Nerede ? = Unde ? (undi)
Ne Zaman ? = Cand ? (kınd)
Ne ? = Ce ? (çe)
Kim ? = Cine ? (çine)
Kiminle ? = Cu cine ? (ku çine)
Ben = İo veya eu (yo veya yeu)
Sen = Tu
O = kız ( ea) erkek ( el )
Biz = Noi (noy)
Siz  = Voi
Onlar =  Ei 
Kız Çocuk = Fata Copil (fatı kopil)
Erkek Çocuk =  Baiat Copil (bayat kopil)
Anne = Mama
Baba = Tata
Arkadaş = Prieten (pıryeten)
Memnun oldum.  = Îmi pare bine (ımi para bine)
Bilmiyorum =  Nu Ştiu
Olabilir = Este Posibil.
Saçma = Absurd
Çok Basit = Foarte simplu
Hoşgeldin = Bine Ai Venit (bine ay venit)
Para = Bani
Bir = Unu
İki =  Doi (doy)
Üç = Trei (trey)
Dört = Patru
Beş = Cince (çinç)
Altı = Sase (şase)
Yedi = Sapte (şapti)
Sekiz = Opt
Dokuz = Noua 
On = Zece (zeçe)
Tuvalet = Toaletă ( toaletı )
Giriş = İntrare ( intrare )
Çıkış = İeşire ( yeşire)
Kalkış = Plecare ( plekare )
Varış = Sosire ( sosire )
Kapalı = închis ( ınkis )
Açık = deschis ( deskis )
İndirim = Reducere
İstasyon = Gară
Hareket = Plecare
Gişe = gişeu
Biletçi = Controlor de bilete
İyi yolculuklar = Drum Bun
Eczane = Farmacie ( Farmaçie )
Büro = Birou
Banka = Bancă
Elçilik = Ambasadă
Kitabevi = librărie ( librırie )
Fabrika = Fabrică
İtfaiye = Pompieri
Havalimanı = Aeroport
Nehir = Râu
Sokak = Stradă
Cadde = Bulevard
Ev = casă
Hastane = Spital
Kilise = Biserică
Okul = Şcoală
Belediye Binası = primărie
Üniversite =  Universitate
Stadyum = Stadion
Kumsal = Nisip
Tiyatro = Teatru
Balkon = Balcon
Bilet = Bilet
Pilaf = Pilav
Dulap = Dolap
Ceai = Çay
Ciorba = Çorba
Haide = Hayde
Chibrit = Kibrit
Bacşiş = Bahşiş
Vişina = Vişne
Musafir = Misafir
Pantalon = Pantolon
Duşman = Düşman
Galeri = Galerie
Mektup = scrisoare
Pul = timbru
Zarf = Plic
Paket = Colet
Telefon = Telefon
Hesap = Nota
Romen bilimadami Alexandru Cioranescu’nun Etimolojik Romence Sozlugu’ne (“Dictionarul Etimologic Al Limbii Romane”) gore, Rumence’de  Türkçe kökenli kelime sayisi tami tamina 1.911. Bu sözcüklere, Arapça kökenli 237 sozcuk ile Tatarca kokenli 16 sözcüğü de ekledigimizde sayı 2.164’e çıkıyor.
 Akşam = Seara
Yıl = An
Gün = Zi
Saat = Ceas ( çeas )
Saniye = Secundă
Hafta = Săptămină ( sıptımını )
Yeni yıl = Anul Nou ( anul nou )
Zaman =  Timp ( timp )
Dün = ieri ( yeri)
Hemen = imediat
Bugün = astăzi ( astızi )
Şimdi = Acum
Bazen = Uneori ( uneori )
Aylık = Lunar
Yarın = Mâine ( mıyne)
Works Cited

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder